معرفی
وازه اینترنت اشیا برای نخستین بار توسط کوین اشتون از دانشگاه MIT در سال 1999 مطرح گردید ؛ در آن زمان وازه اینترنت اشیا برای تگ نو ظهوری به اسم تگ های RFID مورد استفاده قرار میگرفت . اما با پیشرفت تکنولوژی و ورود عرضه اینترنت و اظهار وجود قوی موضوعاتی مانند ارتباطات مجازی باعث شد این وازه در سالهای اخیر مفهومی جدیدتر و بسیار اساسی تر به خود بگیرد .با پیشرف چشمگیری مسائل مربوط به اینترنت و وب ها داشتند شرکت های خدمات دهنده وب ها ایجاد شدند و این شرکت ها با دیدن توانایی های فراوانی که در تئوری موسوم به اینترنت اشیا وجود داشت آنرا به عنوان یک اصل کلی و اساسی پذیرفتند .اینترنت اشیا بحث جدیدی در جهان است که اشیا را به صورت هوشمند با یکدیگر یا با انسان و سیستم های طراحی ارتباط میدهد که این ارتباط هیچ نوع مزاحمتی را به وجود نمی آورد .
بررسی وضعیت
تحلیلگران بزرگی از روزنامه های مطرحی مانند لندن تایمز و مجله ی مطرح تک شو در انگلیس پیش بینی کرده اند که محصولات اینترنتی و خدمات جدید اینترنت اشیا به صورت تصاعدی در سالهای آینده رشد خواهند کرد .
اینترنت اشیا باعث بالا رفتن رقابت پذیری در کشورهای اروپایی شده است ؛ کمیسیونی در سال 2014 برنامه های تحقیقاتی در زمینه اینترنت اشیا در افق 2020 را در اروپا آغاز کرد . واین حوزه های اینترنت باعث بالا رفتن رقابت پذیری در کشورهای اروپایی شد . و این امر باعث ارتقای سطح خدمات دهی بسیاری از شرکت های فناوری محور گردید که این خود باعث بالا رفتن سهولت امور در زندگی روزمره انسانها گردید .
اما در حال حاضر اینترنت اشیا در چه موقعیتی قرار دارد ؟
در سال 2016 میتوان با صراحت این موضوع را مطرح کرد که اینترنت اشیا در بسیاری از حوزه ها به رسمت شناخته شده است که از جمله ی این زمینه های مهم میتوان به شهرهای هوشمند ، ماشین های هوشمند ، تکنولوژی های هوشمند گوشیهای همراه ، سلامت هوشمند انرژی ها ، امنیت اشاره نمود . وبه خودی خود اینترنت اشیا در حال رشد بالقوه ای در صنعت کشورهاست و با ترکیبی که این پروسه با مفاهیم جدید فناوری مانند محاسبات ابری ، روباتیک و فناوریهای سازمانی ، انترنت ، اینترنت و اینترانت داشته است به نوعی بر قدرت رشد بالقوه ی آن افزوده است .
کاربردهایی از اینترنت اشیا
1. اشیای موجود در این دسته میتواننداز چراغهای روشنایی تا لوازم خانگی یا حتی خودرو ی شما باشند .
2. اینترنت اشیا در صنعت پزشکی ، سلامتی وحتی سیستم حمل و نقل عمومی کاربرد دارد .
3. در مقیاس کلان از این سیستم میتوان در جهت بهبود فعالیتهای شهری مانند بررسی فضای خالی پارکینگ ها و آب وهوا استفاده کرد .
4. با استفاده از این قابلیت میتوانید در میزان توان مصرفی صرفه جویی کنید به عنوان مثال حتی در صورت فراموشیمیتوانید سیستم تهویه اداره را از داخل منزل تنظیم کنید و یا سیستم نور منزل را از محل کار تنظیم کنید .
5. شرکتهایی مانند شرکت بیمه برای بررسی دقیق تر سوانح میخواهد رفتار رانندگان را مورد بررسی قرار دهد .
اینترنت اشیا در واقع چگونه کار میکند ؟
بستر اینترنت اشیا بر پایه ی امواج رادیویی قرار دارد که به دستگاههای مختلف این امکان را میدهند تا از طریق اینترنت با یکدیگر ارتباط برقرار کنند .این بستر شامل استاندارد هایی مانند : وای فای ، بلوتوث های کم مصرف ، NFC ، RFID واستاندارد های اختصاصی مانند Z-WAVE ,ZigBee است که شاید تا به حال اسم آنها را هم نشنیده باشید .
پس از این لایه ،سنسورهای حرکتی ، قفل ها و حتی چراغها قرار دارند . در برخی موارد ممکن است از یک هاب مرکزی در جهت ایجاد بستر برای برقراری ارتباط میان دستگاههای مختلف بهره گرفته شوند .و نهایتا سرویس های ابری لایهی نهایی را تشکیل میدهند که امکان دریافت تحلیل و بررسی داده های مختلف را فراهم میکند تا کاربر بتواند کنترل کاملی بر روی رویه های مختلف داشته باشد .
هدف اینترنت اشیا توانمندسازی اشیا برای اتصال در هر زمان و مکان، با هر چیزی و هر شخصی است که از هر مسیر یا شبکه و خدمت به صورت ایده آل استفاده میکند. این فناوری جدید به حضور نافذ محیطی توجه میکند و جهانی که به شکل واقعی، دیجیتال و مجازی است و به سمت شکلگیری محیطهای هوشمند، همگرا میشوند. این فناوری در حوزه‌های مختلف نظیر انرژی، حمل ونقل، سلامت مورد بهره برداری قرار میگیرد. بر اساس تخمین‌های مؤسسه تحقیقات فناوری اطلاعات گارتنر در چرخه فناوریهای نوظهور انتظار میرود فناوری اینترنت اشیاء بین سالهای ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۴ به تکامل برسد. در اکوسیستم فناوری اینترنت اشیاء گردش مالی در سطح بین الملل حاصل از خدمات ارائه شده توسط این فناوری تا ۳ تریلیون دلار در سال تضمین شده است و درامدی بالغ بر ۱۴ تریلیون دلار در سال پیش بینی شده است. این فناوری ازتبازات تنگاتنگی با فناوریهای دیگر نظیر داده‌های عظیم، نسل پنجم تلفن همراه ۵G و رایانش ابری دارد.
از سوی دیگر اکنون اینترنت اشیا از دوران کودکی خارج شده و کاربردها و خدمات متنوع نوآورانه ای رابرای کسب وکارها، افراد و دولتها، فراهم کرده است. ازاین رو پژوهشگران و سازمانهای پژوهشی بین المللی آن را انقلاب بعدی فناوری اطلاعات و ارتباطات معرفی کرده اند. دولتهای کشورهای مختلف ازجمله ایالات متحده، چین، اتحادیه اروپا، هند، کره جنوبی، استرالیا، بریتانیا، و برزیل با انگیزه‌های متفاوت از گسترش فناوری اینترنت اشیاء حمایت میکنند.
نقشه راه اینترنت اشیاء
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به عنوان مسؤول برنامه ریزی، پشتیبانی و توسعه زیرساختار و تواناییهای ملی مخابراتی و اطلاعاتی کشور، اینترنت اشیاء را به عنوان موضوع محوری توسعه فناوری و آینده کسب و کارهای مرتبط با فاوا مدنظر قرار داده است. لذا پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات (مرکز تحقیقات مخابرات ایران)، در اولین گام مسئولیت تدوین نقشه راه و ارائه برنامه عملیاتی اینترنت اشیاء در کشور بر عهده گرفته است.
نقشه راه توسعه این فناوری در کشور در راستای ایجاد اکوسیستم منسجم و توسعه یافته ارائه سرویس‌های مختلف، دستیابی به الزامات، قانون و مقررات و سیاستگذاری، زیرساختهای مورد نیاز و شناسایی ارائه سرویس‌های متنوع دستیابی به اهداف شامل "دستیابی به بازار توسعه یافته و خدمات متنوع تدوین خواهد شد. از این رو هدف پروژه تدوین نقشه راه اینترنت اشیا دستیابی به اهداف پیشنهادی در این سند برای توسعه و پشتیبانی از فناوری اینترنت اشیا تا افق زمانی ۱۴۰۴ است. بطوری که نقش وزارتخانه ارتباطات فناوری اطلاعات در آن در حوزه‌های مختلف مشخص شود.
دیدگاه وزارت ارتباطت و فناوری اطلاعات، توسعه این فناوری و کسب و کارهای مرتبط با آن در کشور است و توسعه این فناوری در کشور بدون نگاه اکوسیستمی به آن امکان پذیر نیست. وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با اشراف به این موضوع، تلاش دارد تا با در نظر گرفتن تعیین اقدامات و اجرای برنامه‌های عملیاتی نقش خود، دولت و بخش خصوصی را به طور شفاف جهت توسعه این فناوری در کشور شناسایی نماید تا با همکاری تمامی ذینفعان این فناوری در کشور توسعه یابد. لذا چشم انداز این پروژه، تدوین نقشه راه اینترنت اشیاء در کشور با محوریت نقش وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برای توسعه کسب وکار، سرویس و فناوریهای مرتبط با اینترنت اشیاء در کشور می‌باشد. لذا در این پروژه توسعه کسب وکارها و فتاوری مرنبط با اینترنت اشیاء در کشور مورد بررسی و تحلیل قرار میگیرد و نقش وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و شرکت‌ها و سازمانهای تابعه جهت نیل به این اهداف تبیین خواهد شد. با شناختی که نسبت به ابعاد مختلف توسعه این فناوری در کشور در این پروژه ایجاد خواهد شد، انتظار میرود با در نظر گرفتن محدودیت زمانی و بودجه ای، بسته‌های پیشنهادی اقدامات عملیاتی یا بسته‌های سیاستی جهت همکاری با دیگر وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها، به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ارائه شود.