اهمیت یادگیری مهارت ارتباط موثر چیست؟
ارتباط و مهارت ارتباطی، بر خلاف آنچه در نگاه نخست به نظر می‌رسد کار ساده‌ای نیست.
اگر بخواهیم کمی دقیق‌تر فکر کنیم، ما با مهارت ارتباطی می‌خواهیم بخشی از ساختاری را که در مغزمان شکل گرفته به مغز فرد دیگری در نقطه‌ی دیگری منتقل کنیم و ساختار مغز او را تغییر دهیم.
برای اینکار از ابزارهای کلامی و غیرکلامی استفاده می‌کنیم و امیدواریم آنچه در ذهن ما نقش بسته است، به همان شکل در ذهن طرف مقابل ثبت شود.
با توجه به این توضیح، اگر چه در تعریف ارتباط موثر صرفاً از چند جمله و تعبیر ساده استفاده می‌کنیم، اما لازم است همواره به خاطر داشته باشیم که اصل ماجرا، کاری بسیار پیچیده است و به سادگی در قالب کلمات قابل تشریح نیست.
تعریف ارتباط موثر:
ارتباط موثر رابطه ای است که در آن، طرف مقابل، پیام شما را با حداکثر دقت ممکن درک کند.
اکثر متخصصان ارتباطات بخشی اصلی و (گاه تمام) مسئولیت ارتباط موثر را بر عهد ه ی ارسال کننده ی پیام می گذارند.
تاکیدی بر این امر است که فرستنده ی پیام ها، مسئولیت دارد البته این به معنای انکار اهمیت نقش دریافت کننده نیست، بل/که از تمام توان خود برای افزایش اثربخشی ارتباط استفاده کند و به سادگی بی توجهی یا بی دقتی مخاطب را به بهانه ای برای کاهش اثربخشی ارتباط تبدیل نکند.
ضرورت مهارت ارتباط مؤثر:
*آیا تا به حال برای شما پیش آمده است که سعی در برقراری ارتباط داشته باشید ولی مقصود شما درک نشده باشد؟ چه اتفاقی افتاده است؟ به چه نحو متفاوت دیگری می توانستید ان را انجام دهید؟
*آیا تا به حال ارسال یک پیام برای شما دشوار بوده است؟ چه اتفاقی افتاده است؟ چرا برخی اوقات گفان انچه که می خواهیم دشوار است؟
هدف از برقراری ارتباط با دیگران این است که بتوانید پیام خود را به آنها منتقل سازید. اگر شما بتوانید پیام خود را با موفقیت به دیگران تفهیم کنید، افکار و ایده های شما به طور مؤثر منتقل خواهد شد. در غیر اینصورت، نمی توانید نظر خودتان را با دیگران در میان گذارده و ارتباط شما با آنها به خوبی برقرار نشده و به شکست اهداف فردی یا حرفه ای شما خواهد انجامید. برای کلیه فعالیت های اجتماعی از جمله دوست یابی، ازدواج، تحصیل، اشتغال، برطرف ساختن نیازهای روزانه و ... نیازمند برقراری ارتباط مؤثر با دیگران هستیم و اگر این مهارت را به خوبی نیاموخته باشیم، اغلب فعالیت های اجتماعی ما انگونه که می خواهیم پیش نرفته و رضایت ما را تأمین نخواهد کرد. به عنوان مثال اگر شما نتوانید با همسر،فرزند، والدین یا رئیس تان به طور مؤثر ارتباط برقرار کنید، تعامل صحیحی بین شما شکل نمی گیرد و نمی توانید صحبت یا ایده های یکدیگر را درک منید. عدم توانایی برقراری ارتباط مؤثر باعث شکل گیری تعارضات بین فردی و در نهایت انزوا و تنهایی افراد خواهد شد.
توانایی برقراری روابط اجتماعی، یکی از نشانه های اصلی سلامت روان در افراد است. کسانی که از این توانایی برخوردار نیستند، غالباً دوستان اندکی داشته و شبکه اجتماعی و حمایتی محدودی دارند. دستیابی به پیوندهای اجتماعی و بدنبال آن احساس امنیت، آرامش، اهمیت و احترام، نیازمند برخورداری از برخی مهارتهای اجتماعی می باشد که مهمترین آنها را توانایی برقراری ارتباط مؤثر با دیگران تشکیل می دهد.
رضاپودینه مربی و مشاور کسب و کار
افراد بسیاری وجود دارند که به دلیل فقدان این مهارتها از رسیدن به اهداف اجتماعی شانم باز می مانند. اما خوشبختانه یکی از اصول مهارت های زندگی از جمله "ارتباط مؤثر" آن است که قابل یادگیری بوده و همه می توانند با فراگیری و تمرین ان عملکرد مؤثرتری در تعامل با دیگران داشته باشند. در ادامه با مفهوم ارتباط و مراحل برقراری یک ارتباط خوب و موانع بر سر راه آن آشنا می شویم.
مهارت سخنرانی و مهارت ارائه، مهارت گوش دادن، مهارت اسلایدسازی، تسلط کلامی و هر آنچه که معمولاً از آن حرف می‌زنیم، هیچ‌کدام هدف نیستند. بلکه ابزارهایی هستند که قرار است به اثربخشی ارتباط کمک کنند.
مهارت ارتباط موثر، از جمله مهارت هایی است که به طور خاص با دیگر مهارت ها، ارتباط مستقیم دارد. در اهمیت این مهارت می تواند گفت، ارتباط یک نیاز بنیادین روان شناختی است. در نظریه خود تعیین گری [1]STD آمده است که انسان دارای سه نیاز روان شناختی بنیادین هست و انسان سالم، انسانی است که این سه نیاز را به اندازه تامین کرده باشد. این سه نیاز روان شناختی بنیادین عبارتند از:
- نیاز به ارتباط: یکی از علل افسردگی میانسالان، رو به رو شدن با آشیانه خالی است. این عارضه به خاطر از بین رفتن ارتباط میان والدین و فرزندان ازدواج کرده خود می باشد.
- نیاز به شایستگی: انسان از اینکه شایستگی اش مورد نقد قرار بگیرد، نفرت دارد.
- خودمختاری: انسان دوست دارد احساس عاملیت و استقلال کند. انسان سالم دوست دارد که خود، کارگردانی زندگی اش را به عهده بگیرد.
با این بیان، انسان سالم، انسانی است که این سه نیاز را به اندازه تحقق داده است. سازمان سالم، نیز سازمانی است که مقررات آن، تامین کننده این سه نیاز برای انسان باشد.
در توضیح نیازهای بنیادین باید گفت، این نیازها دارای دو ویژگی است: نخست اینکه غیر اکتسابی و درونی است و دوم آنکه این امر یک نیاز همگانی است. امروزه یکی از موضوعاتی که به عنوان آسیب های زندگی دنیای پست مدرن می توان نام برد، همین تفردگرایی است که زمینه ساز تنهایی بیشتر انسان ها شده است. از همین روی از آن جهت که انسان نیاز به ارتباط با دیگران دارد و بدون توجه به این نیاز بنیادین نمی تواند زندگی کند، به نگهداری حیوانات خانگی روی آورده است.
شاید بتوان بدترین تنبیه انسان را محدود کردن همین نیازهای بنیادین شخص دانست. فردی که در زندان است دو نیاز عمده و بنیادین خود را از دست داده است: ارتباط و خودمختاری.
برخی بر این باور هستند که 85 درصد از زمان هوشیاری ما انسان ها در ارتباط با دیگران سپری می شود. این رابطه شامل روابط در فضای حقیقی و مجازی می باشد. اما آنچه در این میان مهم است و ارتباط مستقیمی با بهداشت روان انسان دارد، کیفیت این روابط است.
در بررسی سایر اختلالات هم بحث همینگونه است و این نشاندهنده آن است که روابط میان انسان ها، دارای اهمیت بسیار زیادی
است.
آنچه سخن را به سمت اهمیت یادگیری این مهارت سوق می دهد، این است که نیاز به ارتباط غیر اکتسابی است ولی داشتن روابط با کیفیت و دیگر مسایل برای داشتن یک ارتباط سالم و یا ناسالم اکتسابی و آموختنی است. از طریق تقویت مثبت و یا منفی، مشاهده و ... می توانیم این الگوهای ارتباطی را یاد بگیریم.
رضاپودینه مربی و مشاور کسب و کار